Zelfbeeld en fotografie

Door: Tristan Garos

Vanuit een gezamenlijke interesse in coaching en positieve psychologie werkt LINK Fotografie samen met Gulliver-Trainingen. Deze week schreef socioloog en vitaliteitsadviseur Tristan Garos een gastblog voor ons.

In dit blog wordt aan de hand van twee voorbeelden uit de nature & nurture benadering beschreven waarom het menselijk zelfbeeld naarmate we ouder worden ‘vertroebeld’. Dit vertroebelde cq geconditioneerde zelfbeeld zorgt bij veel mensen die voor de camera verschijnen voor vecht-, vlucht- en/of verstar gedrag. Iedere portretfotograaf kampt bij nagenoeg iedere fotoshoot met deze uitdagingen.

Open een magazine, tijdschrift of weekblad en je hebt 100% kans dat er een artikel over schoonheid, coaching of innerlijke rust in staat. Waarom is dit zo interessant voor mensen? Een stuk dat er uitsprong ging over de Franse president Emmanuel Macron. Hierin stond beschreven dat hij het belangrijk vindt om er goed uit te zien. Daar mag blijkbaar een stevig prijskaartje aan hangen: €26.000 vindt meneer Macron geen enkel probleem, en dat in drie maanden tijd.

Behalve dat we er goed willen uitzien, moeten we ons ook goed voelen. Kijk naar de prijs van een coach en je komt er al snel achter dat deze varieert tussen de 100 en 400 euro per uur! Waarom is ons uiterlijk en zelfbeeld zo belangrijk? En waarom hecht de een hier veel meer waarde aan dan de ander?

Worden we allemaal geboren als Tabula Rasa (onbeschreven blad) en zijn we beperkt maakbaar of heeft onze omgeving invloed op wie we zijn? Wat is het spanningsveld van biologische bepaaldheid (nature) en maakbaarheid (nurture)? Kan een in aanleg onzeker persoon opbloeien tot een persoon vol zelfvertrouwen? Heeft het schoonheidsideaal uit de fashionwereld echt zoveel invloed op mensen of is dit genetisch bepaald bij de geboorte?

In de periode voor de tweede wereldoorlog vierde de nature benadering hoogtij. In de twintigste eeuw verschoof het accent naar de omgevingsfactoren (nurture), terwijl op dit moment het genetisch determinisme (nature) weer in aanzien groeit.

De meeste onderzoekers concluderen echter dat zowel de nature als nurture benadering van invloed zijn op ons gedrag. Onderstaande voorbeelden geven dit goed weer.

Om de invloed van de nature benadering te onderzoeken wordt gebruik gemaakt van studies van tweelingen. Een identieke tweeling wordt gescheiden bij de geboorte en de kinderen groeien op op verschillende plaatsen in verschillende gezinnen. Wat blijkt? Wanneer de tweeling samen wordt gebracht en hun levens worden vergeleken vertonen zij sterk vergelijkbare talenten en interesses, maar ook persoonlijkheid en gedrag komen sterk overeen. Dit geeft aan dat nature invloed heeft op hoe we ons gedragen.

John B. Watson en zijn assistent Rosalie Rayner voerden in 1920 een experiment uit. Albert (elf maanden oud) mocht met een witte rat spelen. Albert toonde geen angst voor de rat en raakte vertrouwd met het diertje.

Verder in het experiment mocht Albert opnieuw met de rat spelen; nu hadden de onderzoekers de rat voorzien van een luid rammelend geluid. Albert moest door het lawaai hard huilen. Enige tijd later werd Albert opnieuw geconfronteerd met dezelfde rat, zonder het vervelende geluid. Het resultaat? Albert moest hard huilen toen hij de rat zag. Hij had een angst ontwikkeld voor de rat.

De vraag rijst of we niet allemaal een ‘Albert ervaring’ hebben ondergaan. Zijn we niet allemaal een keer slachtoffer van onze omgeving geworden, die eens zo vertrouwd aanvoelde? Is ons inzicht in onze natuurlijke kwaliteiten (zelfbeeld) daardoor vertroebeld? Hebben we make up, mooie kleren en een dure auto nodig om dit te maskeren? Zijn we überhaupt als een onbeschreven blad geboren? Hierover verschillen de meningen.

Het antwoord op de vraag of onze ervaringen en omgeving van invloed zijn op ons zelfbeeld (nature), is zeer zeker ja!

Is daarom de ene mens veel banger voor een portretfoto; omdat het vertroebelde zelfbeeld dan pijnlijk zichtbaar wordt? Komt het nare rammelende geluid hierdoor naar boven? En zorgt dit daardoor voor de uitdagingen waar de portretfotograaf mee worstelt? Hierop kunnen we volmondig antwoorden: JA!

Wanneer de portretfotograaf kan achterhalen wat de ‘Albert ervaring’ is van zijn klant, geeft dit inzicht en vergroot het de kans om hier beter mee om te gaan. Daardoor komt de natuurlijk aangeboren IK van de klant letterlijk beter in beeld!

Lees meer over zelfbeeld en portretfotografie in deze blog van fotograaf Wijnand Geuze

Verwijzingen
Amsterdam, V. U. (2015, Mei 29). Grootste tweelingstudie ooit: invloed genen en omgeving even groot. Opgehaald van NWO: https://www.nwo.nl/actueel/nieuws/2015/magw/grootste-tweelingstudie-ooit-invloed-genen-en-omgeving-even-groot.html

Cherry, K. (2017, 07 31). The Little Albert Experiment. Opgehaald van Verywell: https://www.verywell.com/the-little-albert-experiment-2794994

Ladycurious. (2017, 05 23). Nature of Nurture? Hoe wordt een mens gevormd? Opgehaald van Wetenschap.infonu: http://wetenschap.infonu.nl/diversen/142748-nature-of-nurture-hoe-wordt-een-mens-gevormd.html

Pattyn, T. (2015, 06 06). Nature or nurture: het resultaat van 50 jaar tweelingstudies. Opgehaald van De jongepsychiater: https://www.dejongepsychiater.nl/onderzoek/674-nature-nurture-tweelingstudies

Leestip: Portretfoto wint de verkiezingen